THEO TIẾNG ĐÀN GONK’KA CỦA NGƯỜI CHƠRO LÝ LỊCH

THEO TIẾNG ĐÀN GONK’KA CỦA NGƯỜI CHƠRO LÝ LỊCH

Đồng Nai có hơn 50 ngàn người thuộc 30 thành phần dân tộc thiểu số chiếm 2,63% dân số toàn tỉnh.Có trên 50 già làng sống tập trung ở Tà Lài (Tân Phú) Bù Cháp (Nam Cát Tuên) Bình Sơn (Long Thành) La Ngà (Định Quán) Cây Gáo (Thống Nhất) Ba Buông (Xuân Lộc) ChơRo (Vĩnh Cửu).
Người ChơRo, Mạ, STiêng là 3 thành phần dân tộc bản địa ở Đồng Nai có bề dày về sự phát triển văn hóa dân gian đa dạng phong phú. Các gí trị văn hóa dân gian vẫn còn được lưu giữ trong cuộc sống lao động đời thường...
Những đốm lửa văn hóa truyền thống dân tộc của người ChơRo, Mạ, Stiêng ở thượng nguồn sông Đồng Nai vẫn được đốt sáng lên trong các dịp lễ hội. Cần được bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc. ChơRo Lý Lịch là tên gọi tắt rất thân quen của người Kinh ở Đồng Nai. Gọi đúng nghĩa hành chính là người ChơRo ở ấp Lý Lịch xã Phú Lý huyện Vĩnh Cửu tỉnh Đồng Nai.
Cách Thành phố Hồ Chí Minh 86km về hướng Đông Bắc. Đây là một vùng đất có rừng nguyên sinh che phủ căn cứ địa cách mạng. Chiến khu Đ của miền Đông Nam Bộ. Đi theo quốc lộ 1 đến cây số 44 gặp ngã ba giao lộ Hố Nai 3 huyện Thống Nhất, rẽ trái đi thẳng một đường duy nhất đến địa phận xã Vĩnh An. Các bạn sẽ đi qua 2 cây cầu lịch sử chứng tích chiến tranh trong kháng chiến. Cầu cứng Mã Đà và cầu chiến khu Đ.
Đến Lâm trường Mã Đà đi qua hết các phân trường suối Rộp, suối Bà Cai, suối Cây Sung, suối Cái Nha, suối Bờ Hào, suối Trâu là đến Phú Lý, ChơRo Lý Lịch. Đường đi tốt, đất đỏ bazan nhiều sườn đồi dốc thuận tiện giao thông. Các giá trị về sinh thái môi trường được thể hiện ở cảnh quan rừng phòng hộ hai bên đường đi bao gồm rừng cây giá tỵ, rừng bạch đàn, rừng bằng lăng và rừng tạp, cây bụi thấp. Điều có tính chất thu hút và lưu giữ khách du lịch tham quan là đường đi đến nhà của già làng Năm Nổi ChơRo Lý Lịch. Do có ý thức bảo vệ rừng nên nhà của già làng nằm sâu bên trong rừng nguyên sinh, với đầy đủ hệ sinh thái rừng động thực vật. Có rừng gỗ qúy, gỏ cẩm, bằng lăng da lán, có khe đá sông suối ... đến đủ loại trái cây rừng tự nhiên, có những tên ngộ nghĩnh như : trái trường đỏ, trường vàng, trái gùi, xoài mút, dâu rừng, trái chây, trái gỏ ghẻ, trái vú bò, trái sấu, dâu, cóc, ổi, v.v...
Người ChơRo Lý Lịch vẫn còn ở nhà sàn, coi trọng cái nhà, cái cửa, cái bếp. Các hiện vật còn lưu giữ được là các loại nhạc cụ dân tộc khèn môi, khèn lúa, bộ cồng chiêng (6 cái). Đặc biệt là đàn tre MONK’LA là một loại nhạc cụlàm bằng ống lồ ô. Kích cỡ lớn nhỏ đủ loại. Với 6 sợi dây đàn được tước từ vỏ của đoạn lồ ô và được khẩu với 5 ngón tay điêu luyện cùng một lúc. Các âm thanh, tiết tấu, giai điệu rộn ràng, dồn dập như suối chảy nước reo, chim hót. Không khí vui như ngày hội, ngày mùa. Đàn tre MONK’LA còn là biểu tượng của tình yêu ,lòng chung thủy, cái khỏe cái đẹp của các chàng trai cô gái hò hẹn trong ngày lễ hội cúng Yang lúa (thần lúa). Già làng Năm Nổi cho biết ngày lễ hội hàng năm tổ chức vào một ngày tốt của tháng ba âm lịch, nghi thích gồm có một ché rượu, một con gà trống, một con heo, một mâm bánh dày, một mâm cơm lam (cơm nấu trong ống lồ ô) đêm đến đốt lửa văn hóa lễ hội múa cồng chiêng ở nhà già làng. Vào trong nhà già làng Năm Nổi các bạn sẽ thấy rất nhiều điều mới lạ, kỳ thú đến bất ngờ như các Huân chương của Đảng và nhà nước cấp cao trao tặng, bộ cồng chiêng, các bộ xương thú, rìu, gùi, chầy, cối, ná, gạt, dao côi, các loại khung bẩy thú, các lòng nuôi chim thú quý hiếm.
Độc đáo hơn còn có cái gối mu rùa, các loại giày da thú, các loại chăn, khăn, váy, túi, khố đều được dệt bằng hàng thổ cẩm đẹp màu sắc rực rỡ...
Cảnh quan chung quanh nhà của già làng là một sự tái tạo rất hiện thực về lịch sử truyền thống của dân tộc ChơRo thời kỳ còn du canh du cư đốt rừng phát rẫy, săn thú, trồng lúa bắp, chăn thả súc vật... từ nhà sàn, kho chứa lúa, các loại công cụ lao động, cái bếp, cái chuồng heo tất cả đều nguyên thủy không bị lai tạp văn hóa của người Kinh. Già làng Năm Nổi là người đứng đầu 77 hộ với 356 nhân khẩu mang nhiều cái họ, cái tên rất lạ với người Kinh.
Tính chất đoàn kết,. tự trị và giúp đỡ nhau trong cộng đồng được thể hiện rất rõ nét trong chương trình trợ vốn 327 (giữ rừng và trồng rừng) chuyển sang kinh tế định canh định cư, nâng cao đời sống văn hóa, vật chất ...
Những món quà nhỏ thủ công đẹp mắt chứa nhiều giá trị lao động công phu, tỉ mỉ, văn hóa dân gian của người ChơRo Lý Lịch sẽ được già làng tặng không bán cho các bạn trẻ nào yêu thích và biết trân trọng các giá trị văn hóa.
Kho tàng văn hóa dân gian, truyền thuyết về tình yêu, truyện kể, thơ ca về những dấu chân của các nàng tiên trên cát. Già làng Năm Nổi với tiếng đàn MONK’LA và các giá trị văn hóa dân gian của người Chơ Ro Lý Lịch đang chờ đón các bạn...
HOÀNG DŨNG HUỆ
------------------------------------------------------------------------------------------
BY DAN TIẾNG GONK'KA's CHORO Biographies

Dong Nai has more than 50 thousand people under 30 into the ethnic minorities account for 2.63% of the population over 50 tinh.Co whole village lives are in Ta Lai (Tan Phu) Approve Clearing (Tuan Nam Cat) Binh Son ( Long's) La Nga (Dinh Quan) from Rice (Thong Nhat) Its Ba (Xuan Loc) ChoRo (Vinh Cuu).
People ChoRo, MA, STieng of 3 components of ethnic groups in the Dong Nai of thickness on the development of cultural diversity is rich. What of the folk culture is still stored in the lives of workers often ...
The fire spots the traditional culture of ethnic ChoRo, MA, Stieng sources in upper Dong Nai River is still burning bright in the festival occasion. Should be preserved and developed the cultural nation. Biographies ChoRo is referred to very familiar of Economics in Dong Nai. Called the right of the people in Village ChoRo Biographies Ly Phu Vinh Cuu district, Dong Nai.
How Ho Chi Minh City about 86km northeast. This is a land with forest cover and the base revolution. A war zone of the South East. Take the Highway 1 km 44 having fork junction Ho Nai 3 Thong Nhat district, turn left go straight on a single part to Vinh An communes. You will pass 2 bridges history of the war of resistance. That has hard requirements and demand for the A.
Lam to school that has to go through all of the streams Rop, Ms. Cai springs, streams fig tree, the house springs, streams Coast Hao, buffalo springs is to Phu Ly, ChoRo Biographies. Way better, more expensive bazan hillside slopes convenient transportation. The value of ecological environment is reflected in the protection of forests on both sides to include forests price company, forest me out, with forest and forest that shrine, low dust tree. This nature has attracted and kept tourists visiting the road to the village's year Nổi ChoRo Biographies. Due to the awareness of protecting the forests of the village is located deep inside the forest and, with a full ecosystem of forest vegetation. There are forests of wood, wood cam, with skin lăng times, with slot river rock ... to all types of fruit natural forests, have fun names such as the left red, gold fields, left post, mango jam, raspberry, run left, left rough, being left breast, left sấu, strawberry, Cuc, ơi, etc. ..
Biographies ChoRo people still in the floor, valued the house, doors, the kitchen. The objects are stored are all kinds of musical instruments compliment each nation, praise rice, Ministry of Public chieng (6 a). Especially out MONK'LA bamboo is a type of music with culam tube lồ cells. Large and small sizes all types. With 6 fibers tước wires from the shell of the box and lồ khẩu 5 fingers with the training at once. The sound, more boats, rộn that tone, put dập as streams flowing water ring, cheeper. Air as festival fun, the season. Dan MONK'LA bamboo are symbols of love, the common water, the healthy beauty of the girl he left in Health in festivals and Yang rice (the rice). Village Nổi year for festivals held each year on a good day of lunar March, and like to include an alcohol, an empty chicken, a pig, a thick cake tray, a tray of rice, as ( rice cooking in the tube lồ) night to enkindle cultural festival of dance chieng in the village. In the village where the year you will see many new things, to the animal suddenly as Huan chapter of the Party and state senior giving, Ministry of Public chieng, the bones of animals, hack, send, run , Yes, Na, gắt, knives available, the seven types of animals, the breeding birds of rare animals.
Uniquely, there is more than a pillow mu turtles, all kinds of animal skin shoes, all kinds of blankets, towels, skirts, bags and dry are weaving brocade products with beautiful vibrant colors ...
Landscape around the village by a very re-create the history of traditional ethnic ChoRo period residual du cultivation of forest area burned ray, happy animals, planting rice corn, livestock animals released .. . from the floor, storage of rice, all kinds of tools work, the kitchen, the piggery all original hybrid is not that culture of the glass. In Nổi village heads are 77 households with 356 demographic with what they, the name is with glass.
Nature unite. and self-help in the community are very clear in the capital for 327 (keep the forest growing and forest) to switch to the cultivation economic settlement, improving cultural life, physical ...
The small gift crafts beautifully contain multiple values elaborately workers, double, popular culture's ChoRo Biographies village will not sell to donate your time and enjoy the respect of values culture.
Storehouse of folk culture, legend of love, including stories, poetry on the track of her on the sand. In village with Nổi đàn tiếng MONK'LA and cultural values of the people of Ro Biographies are waiting to welcome you ...
HOANG DUNG HUỆ